Theophilus in carcere

Rappel de votre demande:

Format de téléchargement: : Texte

Vues 1 à 40 sur 40

Nombre de pages: 40

Notice complète:

Titre : Theophilus in carcere

Auteur : Viau, Théophile de (1590-1626). Auteur du texte

Date d'édition : 1624

Notice d'ensemble : http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb315709547

Type : monographie imprimée

Langue : latin

Langue : Latin

Format : In-8° , 29 p. (Lachèvre, op. cit., Bibliogr. 33.)

Format : Nombre total de vues : 40

Description : Avec mode texte

Droits : Consultable en ligne

Droits : Public domain

Identifiant : ark:/12148/bpt6k6311074t

Source : Bibliothèque nationale de France, département Philosophie, histoire, sciences de l'homme, 8-LN27-20346

Conservation numérique : Bibliothèque nationale de France

Date de mise en ligne : 02/10/2012

Le texte affiché peut comporter un certain nombre d'erreurs. En effet, le mode texte de ce document a été généré de façon automatique par un programme de reconnaissance optique de caractères (OCR). Le taux de reconnaissance estimé pour ce document est de 82%.

THEOPHILVS IN CARCERE.

M. DC. XXI V.

- ! L ,ι

-.,.

I.. ..-

Theophilus in Carcere.

Etus est & procera aedificij molesaprimis Parifienfibus

(nifimefefellitaeditui fides) in nafcentis vrbis propugnaculum extruéta, tamdenfavi murorum &: portarututa,vtipfius (credo) fulminis impetum illaefus carceris aditus valeac'eludere: in ea ego turri totos fex menses noéte vnica, v t in Leftrigonum cælo , mihi videor exegiflfe, adeo hie temporis fpatia nullo discrimine diuiduntur, Solis radij perpetua velut echplì laborantes, altera tantum hora circa meridiem tentant fall ere cæcira-

tern loci, & per remotiflimi foraminis finuofa concaua tenuifSimos cfFundunc luminis traaus, quauis lucernula pallidiores, reliquis horis minutifiima candela tanquam fufcum & fuliginosum Vulcanum velut in cornu conclufum gerit, & in tantamtenebraririn vaftitatem,tam exiguam spargit lucem, ,vt vix illius opedifcufla tantifper caligine^pofsint oculi in falebrofo latibulo grefium dirigere: quamlibet autcm proxime admota flamma quippiamvel maiufculis caradteiibus excuflum ledtionc confcqui non minimæ fit operæ , etfi maxime concedatur ampliorem faccm in atram adeo obfeuritatem accendere) non ferat cnfsi aeris periculofa temperies: totius cniin aut ablaut olei pin-

guiores fumos cum anhelitu ducas necelffe eft^Sc siue dormias, hue vigiles non nisi morbidum spiritum haurire queas. Iftic autem quidquid videris horridum, quidquid calcaueris fordidumj, quid quid atr tigeris afperum, quidquid comederis faftidum , quidquid biberis gclidum est 3 & ne qua euadendi fpe tam ingratæ vitae molefuce mihi lenianrur, ncue diutifsimae feruitutistaedia etiairritis ad libertatem conatibus solari pofsim, in ifiius arcis cellula duabus supra viginti portis areata latêre iubecr, etiam sedula custodia quiuis certè validifsimus perperam exitummolitltur, dulce tamen est miferis, quamquam salso ad meliora nirij nihilo fecius^quam si quis in imii medio, mergentibus vndis,incas-

fum oblu(5htur,grauius pereataniif liberis ad natatum membris etiam diutius mori nau frago concedatur: est enim aliquid liberum de confequcnda libertate cogitare, quod hie folatij nemo fans mentis fibi polliceri queat, tam crebris ferrorum feptis quantumuis angulkis denfifsimi muri aditus clauditurfpiflo cardine, grauibus peflulisj innumeris clauis,quosmelius cuneos dicas vniuerfa compago mdfsimc necticur atque in eum modum ferratae portae nullis licec obferatae clambubus, & olicibus nullis oppcflluotae solo ponderevt mole sua euafuros inhibere pofle videanrur, dura ligna, furdos lapides^rauca ferra nullis rimulis cuius piam aut oculis aut auribus aperta, nulla querela fleétas, nulla arte

, fallas, nulk vi frangasjiplumputo Iouem incaflum per hæc inuia aurcos fiios imbr es emiflurum: imminct crnrn talibus infidiis hie a proxima vicinia nobilifsimus torius Galliæ Senatus, rigidus æquitatis vindex, Amplifsimi Senatore^San&ifsimi Iudices, quos in ceIdberrimo Themidis T cmplo columnas diceres, nisi magis deccret cífe D eos,omnibus mortalium technis ingenia diuina lupra funr, nullis adulationibus animos intimae virtu tis capias, nullis muneribus munificentifsimos homines allicias: funt enim plerique omnes pracclaro genere orti, & quibus iampridemTes familiaris Maioribus fois ampla fortunæ fecuros facit, non audtoritate quam pierate dignitas maior: Innocentiaae-

mum est quæ illorum fibi (uffragia vendicat, çquâ lance & obfeuris & nobilibus iura reddunt, nullo deledlu in Patriciorum aut plebis mores animaduertunt-funt illi rerum domini dc quibus tam magnified sacra pagina prædicat eflfe Deos^i f quidem & lucem & elementa quibuslibec mortalium aut prohibenr, aut largiuntur:illorum ceruicibus non vt Atlanti cælum puroaere &igneis fuiscirculis IeuiíSimum, fed tota tellus tot saxis horrida) tor sensibus hispida, tot aquis turgida, tot grauida metallis incumbere vere dicirur : illorum nutu quamlibet munitæ panduntur portæ,illoruo1 ope fuo quantumuis alta malorum voragine tandem emerfurum (Vtinam Iudices, qui me tam diris nominibus apud

Lpui v#s criminatus est GarafTuSj hofcet & famæ ingenium 6c cum. Ilia enim tarn fi&i quam ., ., .erí nuntia, ego vero cetera cfrauusj tllud cerpe veraccm eífe me L intemeratae .fidei\riemo qui me louit diifftetur. non aduertit male feriatus homoiffam malediccnli licentianij qua me, licer ignoturn, tam petulanter inuadit: non iduertit inquam male cautus Calumniator fuaifta obtreétandi raItiè lasdi sequilCmorum iudicum integritatem, & tanta fallacia liifceptis votis male respondere furentisanimum. Miftim nescire ilium nocendi artem cui ñoyes, diefque infiidet, in meam famam iam afuis primordiis imperitae turbx nebulpnibus inuifam. Gar alius

Imprudens, integris voluminibusi debacchatur. Cæco oerte confilioi & llilo languido, feruidis adco ira-fl rum mbtibus longe impari liteat 1 & fortafee nobis tam inuidiofe ca^ lumniae debitam vicem rependere. J Et in reuerentia morum & Chri- ftiana probitas vetet, quantula-1 cumquc est ingenij nostri acies, tocaduerfisretufa^rot fraaa malis,, cam in lethiferas illas tot tuorum j animotum minas vbicumque ftiin- gere non expauefcam: fed Deus meliora ! non licet hîc nobis 1 clauum clauo pellere, aut conui- j ciantibus conuiciari. Apage,(celu^ homine Christiano indigmim,imo j & dummea se tutatus innocentia, ne tuus error cuiuis pateat, nol o!

vernaculo (erm one tuas irieptias proderc ignauae plebi, cui tu tan.

turn flucles? attjue e fociistuis aliquem hodie,mc: auétore,tui criminis fieri confcium erubefco > fed tua me impulit insania vtfane loquerer; tua me adigunt mendacia vt vera dicam. primum omnium ne in genus meum tibinon cognitum dum cauillaris inutilem opera ludas : fcito mihi Auú fuiífeRegine Nauarræorú a fecrctis, patre atenerisannis quibus decuit fumptibus litteris humanioribus incuuifTe, & cum ad Iurilprudentiam animum appulifTet, vna aut altera tantum orata causa, tumultu bellico a foro Burdigallenfi adNoftrates fecefIìt) vbi etiam pace redeunte,rustico otio delinitus in opimi foli fundo innocentiflimos exe1 git dies, domus est in ripa Garonæ fica caster as vicinorumaediculas fa-

tis humili turricula atauis extru aa fupereminens. frater illi primogcnitus , meus patruus 3 dum Regi Henrico militar,præteduram adeptus est non ignobilis vrbis inter A giiinates, Turnonum vocanr, ibique diem obiit, quanta fama alter ocio & lirterisjhic labore & armis ad tumulum deuenerint non maximi negocij est percundtari, quam nos colimus paternam hçreditatem, dimidia demum leuca diftatab vbercula quam Portum vocant cui cognomen est à Diua Maria V irgine. esm domum quam tu Cauponam vocas, Aulici plures atque ij melioris notae dignati funt inuifere , & pro tenui nostro prouentu aliquot dies frugaliter excepti frJte immunes abiere. Sed quid ad mores publicos,Cuias ego

(urn ? Num licet e quouisloco ad fortunam surgere ? num tibi mea frrs tantæ apparet inuidia^ guem hodie^ti viiiculifjuifi fraccr fcueat It veftiat frigore pereundum fit?

Cui neue adludariolum cocmeniuvi a tanta fortuna vcl leuiffimus nummus fuppctat ? ac m D. D.

Molacus Regius pro cur at eg- {§?m Curam tam&uientibus miferiis in- ,

tcrpo-nat, fames hîc quam tu mihi fruftrapcrmciemmoliiis iam praemertifTet^fed ( quae tanti Senatus est pietas ) licet humaniter inhumanitatis tuæ euentus expe&are, & , ^uam omnes merito iure iudicum f rrieorum pietatem & fidem præiicant eludere tandem tamvehementis odij perfidos tuos conatus conceditur. Num te quadotocac tam pij tui conuentus viri iftisfL

multatibus erudierunt? Numiftas* in meum , Capur fycophantks:firuis Authore R. P. Seguirando quem mihi ingenij mei & meorurti morum notitia semper fecitamiciilimum } scilicet neque illc- tibi videtur satis Cipiens vir bone, qtiem dum tua te in meos mores vefani^,susque decufque raptatum occæcat. salso quodam.i fbene mc-^_ mini Phocionis nomine Imperii tiæ & improbitatis criminaris rem atifus supra Clementiam omnem infolentem. turn audes pefiimis agitatus furiis tanti Regis pene-

trare liminaj&r virum canta pieta- I te con{picuum,in cuius íìnum Re- gius animus singulis se menifbus effundk contumeliis tuis fædare & Regiæ conscientiæ veluti fcriniunj fceierata linguâ explicare, Quid -

tibi Episcopus Nanneti arridet?

Parum ille fortaflis tuâ [ententiâ Genium meum agnouir,miausfcilicet tuo iudicio cernic in mores hominuiji: atnonira probi quemadmo dum tu deque illo, deque me sentiunt qualecumque pocericvir tantus deside & probitatemea teftimoniurn per inoffenfe confcKntias iura perhibere non cunftabitur , fed receptam adeo venerandillimi Episcopi & fidcm ú; eruditionem iadodtilTimo Nebuloni fufpedtam fore non ambigo: quâ technâ refellet Episcopum , Bellaeum si quo auxilio innocentise nostræ patrocinari velit, num exprobraturus es, quod interdum verficulos meos (acris fuis Concionibus immifcuerit } & decerptos

opufculis nostris flofculos sermon m &fiHlo publico in Chriftianumi orbei# fparferit. Quid olim cul- ] paturus eras Coeffeccllum Maxil- ̃ lcnfcm Episcopum mihi aliqua coniuncrione morum) & nonnul lo Iiymaniorum literarum co mcrcio familiarem ? I lie me paulo ante qu am excederet e viuis in 1 suam viciniam vocauarat, vt ha^ eferet in procinétu ftudiofom ali- jquem cuius in conuiétu luauitcr 3 inter laboris & rhorbi tædia pius

animus relaxaretur. si quid etiam.

aτı i τııιus rc l axaretur. ηuíd etía R. P. Aubigni tux societatis (fed.

quid dixi tuæ ? Imo Iefu & Cui fociorum ) non v ltimus honos , a quid ille^auentius referatnoiTeri J etiam tuisodiisinuifiis? Quid præ teream R. P. Athanafium ( E clclìæ

pclcfise Cfiriftianae vtililCmum ^ccrte decus) quem inter molliotrcs delicias educatum (vt solent Nobilifiimi fiii generis adoleLcences ) feuera pietas^tam culanriauæ & prcediuitis doinus iruindo auulnim in humillinas Francifcanorum cellulas tbiecit y cilicij asperitate in-ultum, nuditate pedum horriIum/& ieiunij perrinacia maci.cntum,iUe vt vir probus,ira & rudirus(nam nemo eruditusniif robus, Ô improbe) tanti ingelij vis ftupenda, &: pietatis rerlIar incomparabilis plures hfreticos solâ diuini fui laboris impend 3 quam vniuerfe inui&:i(si-

M Regis acies tot hommum^ r ~'J` lummorum fumptibu ^i^i^S

gnauir. Ille ne quid erres mihi in haerefeos tenebrofo caeno caliganti primos ecclesiæ Catholicxfpiritusaflfauitj ac femcl in horco Regio secum fpatiantem nihil que fenus quam de tam prospera mei mutatione cogitantcm adortus est eo sermone qui & admirationem fui quamplurim~m,&Catholic# fidei incredibilem amorem intimis præcordiis ettudit. Quidquid ille demecogitct, quicquid demea forte conflituat ratum efto, ô Garassé, num refragaris? Quid si inter aduerfaria mea crebris epiftolis atque omnino fcripris meis Chriftianinotam reperias?

quid in penitioribus meis secretis fine vllo meo confilio retedis

aliquamne fimuladonis speciem , commenturus es ? Numh tibi e farcinis meis ( iam mecum automate iudicum folui expeétantibus) depromatur Chartula quaedamcuimedici & presbyreri reftantis sigillum vericatis fidqm facit, ea ego v ltima prope periculofi morbi iniuria confternatus Ichthyophagiae farietatem segerrimo stomacho depellcrcnt flagitaui, alioqui paratus in eo mortis & futurae virae confinio potius toxicum forbean eciam hacc a rc quam ouum: an etiam hæc a me fiaa caufaberis ? 0 prodigiurrirtume in tam aperca religionis profeßione, tot piorum virorum amplexibus RQmanæ Ecclefiaehaercntem Chriflianum

effe non finis ? Cxterifquc omnibus palam fpernendæ ndei mc impulforcm esle praedicas Sycophantai.inuidiolae tuæ criminationis probe confcie

quibits iudiciv quo tefle probajh ?

Nil horum, ruerhofa & grandu epijiola ruemt.

Ncc diutius fpero latere potcft iudices quam prauis artious in paulo fecurius otium meumfis grafTatus: tu quam profundas radices egerit innocentia mea exploraturus iiitima Caupona-v rum & lupanarium ( Deus faxit ne peiori animo ) perluftrati, infpedurtis si qua ibi meæ vitæ labes Thcophilo vel leue periculum faceret : at vbi non cessit ea

pcrluflratio ill quseuis opuscula mw, iii quibus mitlta non mea pafiim incerta funt & librariprum errore & fraiade tua, ibi tu & oculorum 8; ingenij quantulum tibi est intendis curiofam aciem, atque vbi torquere sensum modo & verborum fèriem inuertere non sufficit ad calumniatn integras meas lineas , - i 1 expungis, tuasreponis, vnde tua - crimina meo nomine in lucem eant I ifccine Ìuuat illudere capto ? PoteriGic ire inficiaste in EJegia in Thirfidem , quam etiam ignarus nobis impingis in eo verfu qui fie habet - Et que est SainElac ne punit I.' pas a RlJme, pro didione, limit s à me fcri-

ptum prodidiífe, permer J vt fiatl turpiflimum fceltis quod purit j fimis Mudsimproperes ? Demi- j ne Noster Iefu Christe,illene est iu focietate Iefu calumniator

impudens? Cauifti scilicet & qui fequantur & qui præcedant ver- ( ius adducere, ex iis nempe colli-) gitur quantum illius poetas mens , quicunquc tandem ille poëta fit j tuis fycophantiis pa- 1 rum congruat > & quam ridicule tuis trite tricis inuolutum expo-, nas bonorum ludibrio. Ca^te-; rum in confuso multis titulis quodam volumine quod in ge-, nere Parnassum Satyricum vo- * cant, effinxifti improbiflimos^ aliquot versus qui j meum no^ men præ se ferrent, atque icaj

guotquotmortalium aut legere aut audire poffiint infenfos mihi fecifii: si quis in aliquo Conbentu Theophilum nominate renit lllico in fufpicionem Magi : nec defuere mulierculae quae mei nominis literas ad philtra valere crediderunt. si quis autem plebeios illos salso mei rumore fafcinatos propius vrgeat num aut vultum aut mores aut institutum vitas aut patriam meam norint, negant (e [eire, fed ira Concionari Garaífum, ica fcribere caeteros, quamplures etiam fui Cænobij viros probos de me (ecus sentire. Tu qui me non nofii, peflime, quicunquc me noruntoptime de me prædicare solent. Rem nouam,ô Garaflk,

filius Cauponis in celeberrima' Galliarum Regis aula annosvM tra tredecim enutritus, tot nobi-j lium familiari tate notus , atquej aliquoetiam ingenij luminc ex- teris nonnullis & visus & opta-1 tus tam peftilentum vbique affiant vitiorum virus, vt vniuer- i fumChriftianum orbem sceleri- bus tuis (si qua tibi fides est) contaminant, neque de illius moribus aur aliquo delidro apud ; vllos iu jices ante tuam vel mini- ( ma querela peruenerit, atque à j remotifsimis Regni finibus vltimodiuini oc humaniiuris officio follicitati tefies aut voce, aut ÍÌ- ';lentio fatenrur Innocenrerriyj Neque tu ibi mediocriter indienariscuod etammultis tui in- ] star

flar mihi oblatrantibus, nemo fie cuius teftimonio dánari qucam, icilicet qui cam in turba clamant aiihil habecjn for o quod dicant.

O infana turba ignauu vulgus, vagi fluél:us,cæci t;urbines,q vappa, ô (pucrta rcru,virtutis inimica impotcps,o clamofa turba, in-, uidiaetutiGimyntPraefidinon fit diGimum calumniae fublìdium, o fæda turba Garalsi præcipuum Þ' dccus ignara :I)qgarum vindex.

caeca turba cui nullum nomen, nisi fama malum quo non aliud & cam fi&i prauaque, & hoc est demum quod tu refifce quia inconfulto locutus ^s in turba, Cla:morjin foro niendum.Qmd ni* Tu nc apud facras & inconcuflas iudicum mentes idem at-

que in tumultuoe f & profane curbse csecis animis fieri pofle credidifti ? falleris vehementer, Do&or Turbarum, parcéfi fa- pis tanto tuo dfcdecore rtte vice.

rius iníèétari, fine cutuis Jibe,rum fit de me promere quod compertum habet, tuas nugas si quis ptotinus iureiurando raras non Fecerit minitari inferorum paenam ? paterei f quid ple £ tendus (um legitimis magiftratumn difceptationibus excutiatur ii venia donandus, noli tuis iftis turbis offundere nebulas candor ri legum. AtnonitaDiuusMa* carius qui cum hominem falfö mortis crimine damnarum fupplicio eripere fuæ pietaris eflfe duxiflet iudicibus ad ptftietnpti

tiimulum conuocatisin nomine Iefu iufsit cxcitari mortuum, quem vt prima voce compellauit illico dehiscente tellure referatumet f fepulchrum & obftupentibus qui aderant viuus adftitit qui olim decesserat Rogante Diuo: num is esTet patratae casdis reus quern proximummanebat supplicium clara voccinfontcm cum eflc pronunciauit ac protinus iuífus recumbere feretro fuo lese recondens obmu.

tuit, instante iudice vt de fonte a mortua percun £ taretur,negauit Diuus. & fat est inquit milii (eruaflfe innocentem. idem & Diuus Franciscus qui à Padua eognominatur pro libertate parentis fui infimile difcrimenvo-

cati praftitiffe fertur, ea invitis fandioium proditanemo nescit.

quam fuit illorum tuæ pietari alJlìmilis, ô Garasse ? quailli cura etiam improbos in future poenitencias fpem feruari voluerunt, ea tu & vegetiori in bonorum perniciem incumbis, illi paganorum impotentem superbiam humilitate Christiana frangere runt enixi : tu in mediis Christiana fidei Triumphis laaas te Paganorum fæuitia, & in focietate Iefu calumniantis , id est Diaboli v icem agis: fed quid ego mi fera inuidia* ruæ vittima, vanis per iftas tenebras planttibus indulgeo. [Plal. 124. Quia perfecutus est inimicus animam meam humiliauic in terra vitam

meam collocauit me in oblcuris ÍÌcut mortuos seculi & anxiatus est Cuper me spiritus meus in me turbatum eftcormeu.] Tu vindicate meæ longe securus experiri pergis quorfum in miferos extrema petulantia valere posSit, ô G araífe, v lterius ne rende odiis, nam vti fpero tandem.

[ Educet dominus de tribulatione animam mea , & in mifericort. dia sua difperdet inimicos meos r & perdet omnes qui tribulant j animam meam quoniam ego t feruus suus fum. ] te si tandem I mihi nocuifTe poeniteatj me tibi protinus ignouifle non pcrnitebit, Vale & si quando videbis

hofpitem Thepp^ijum ne pigeat amplex^ri!^' ;